ایزوبوتانول چیست؟ ایزو بوتانول که با نام ایزوبوتیل الکل ،ایزوپروپیل کربینول یا IBA نیز شناخته میشود یک الکل زنجیره‌ای با شاخه چهار کربنی است که به عنوان ماده اولیه برای رزین‌های پوششی، ایزوبوتیل آکریلات، ایزوبوتیل استات، ایزوبوتیل متاکریلات و رقیق کننده‌های رنگ استفاده میشود. نام گذاری AUPAC آن به صورت 2-متیل پروپان-1-ال می‌باشد. فرمول مولکولی آن به صورت CH3)2CHCH2OH) است. وزن ملکولی آن 74.12 است. نقطه جوش آن 108 درجه سانتی‌گراد و نقطه ذوب آن 108- درجه سانتی‌گراد است. وزن مخصوص آن 0.805 است. این الکل در ایران تولید میشود و محصول پتروشیمی شازند است .
ایزو بوتانول یک الکل آلکیلی آلیفاتیک است که به عنوان یک متابولیک ساکارومایسس سرویزیا نقش دارد. یکی از الکل‌های اصلی است که از هیدروژن دار کردن ایزوبوتان به دست می‌آید. محصول فوق یک ترکیب آلی بی رنگ، قابل اشتعال و داری بوی مشخص است. isobutanol به طور گسترده‌ای در صنعت کاربرد دارد از جمله به عنوان حلال در واکنش‌های شیمیایی و ماده اولیه در سنتزهای آلی محسوب میشود. با توجه به خاصیت اشتعال زایی این ماده باید آن را در مناطق با تهویه مناسب نگه‌داری و از آن استفاده شود. تا حدودی تحریک کننده پوست و به شدت برای چشم خطرناک است. غشاء‌های مخاطی و مجاری تنفسی را تحریک می‌کند. قرار گرفتن در معرض بخاری با غلظت بالایisobutanol می‌تواند باعث بروز نارسایی موقتی شود. ساختار ایزوبوتیل الکل آن به صورت به صورت شکل (1) می‌باشد.
شکل1
خواص و ویژگی های ایزوبوتانول ویکی پدیا
ایزوبوتانول یک الکل آلکیل است که در موقعیت 2 پروپان-1-اول توسط یک گروه متیل جایگزین می شود. این ماده یک الکل اولیه و یک الکل آلکیل است. از نظر خاصیت شبیه n-butyl الکل است و ممکن است در بسیاری از کاربردها به عنوان مکمل یا جایگزین n-butyl الکل استفاده شود. از الکل ها به عنوان حلال ، سوخت و مواد اولیه شیمیایی بسیار استفاده می شود. به طور کلی ، ترکیبات گروه هیدروکسیل قطبی هستند که منجر به حل شدن در آب می شوند.
| فرمول شیمیایی | C4H10O |
| جرم مولی | 74.122 g/mol |
| شکل ظاهری | مایع بی رنگ با بوی شیرین ، بوی نا |
| دانسیته | 0.802 g/cm3, liquid |
| نقطه ذوب | −108 °C (−162 °F; 165 K) |
| نقطه جوش | 107.89 °C (226.20 °F; 381.04 K) |
| حلالیت در آب | 8.7 mL/100 mL |
ایزوبوتانول کاربرد و مصارف
محصول فوق برای پالایشگاه‌ها نسبت به متانول با ارزش‌تر است چراکه انرژی آن حدودا 26 درصد بیشتر است. بر خلاف اتانول که به طور صد در صدی در آب قابل حل است تنها به مقدار 8.7 mL/100 mL در آب انحلال پذیری دارد. از مزایای آن نیز این است که باعث ترک خوردگی فشاری در خطوط لوله نمی‌شود. علاوه بر این ایزوبوتیل الکل نسبت به اتانول توانایی بیشتری در مخلوط شدن با بنزین دارد. اگرچه ترک ناشی از خوردگی در فولاد کربنی توسط بنزین حاوی اتانول با غلظت بالاتر از از 10 درصد بسیار شدید و نگران کننده است اما برای بنزین حاوی ایزو بوتانول تا غلظت 50 درصد نیز مشکلی ایجاد نمی‌کند.
بنابراین می‌توان isobutanol را به بنزین تولیدی پالایشگاه‌ها تزریق کرد و به راحتی به وسیله خطوط لوله به پایانه‌های سوخت انتقال داد. مانند n-بوتانول،این ترکیب نیز به عنوان سوخت زیستی نسل دوم دسته بندی میشود. زیرا به راحتی رطوبت هوا را جذب نمی‌کند و به همین دلیل از خوردگی تجهیزات و خط لوله جلوگیری می‌کند. از دیگر خصوصیات این است که چگالی انرژی بالایی دارد و قابلیت اختلاط در هر نسبتی با بنزین را دارد.
روش‌های تولید
کربونیلاسیون پروپیلن
isobutanol با استفاده از کربونیلاسیون پروپیلن تولید میشود. از بین روش‌های صنعتی، هیدروفرمیلاسیون رایج‌تر می‌باشد و ترکیبی از ایزوبوتیر آلدهیدها تولید میشود.
CH3CH=CH2 CO H2→CH3CH2CH2CHO
این واکنش با استفاده از کاتالیزورهای کبالت و رودیوم انجام میشود. آلدهیدهای حاصل متعاقبا به الکل هیدروژنه می‌شوند و سپس جدا می‌شوند.
میکرو ارگانیسم‌ها
با استفاده از میکرو ارگانیسم‌ها نیز می‌توان محصول فوق را تولید کرد. علاوه بر مسیر تخمیر n-بوتانول ، بیو ایزوبوتانول را می‌توان با استفاده از میکروارگانیسم‌هایی مانند cyanobacteria ، E. coli, Bacillus subtilis، S. cerevisiaeیا Ralstonia eutroph تولید کرد. علاوه بر گلوکز این موجودات می‌توانند از منابع کربنی دیگری برای رشد و تامین انرژی خود استفاده کنند: منوساکاریدهای دیگر مانند مانند فروکتوز و ریبوز; دیساکاریدهای مانند ساکاروز، مانوز و ماتوز; اسیدهای آلی مانند اسید لاکتیک; امینو اسیدها مانند ال_گلوتامات.
سمیت و ایمنی ایزوبوتانول
ایزوبوتیل الکل یکی از کم سمی ترین بوتانول ها با LD 50 از 2460 میلی گرم در کیلوگرم (موش ، خوراکی) است.در مارس 2009 ، دولت کانادا ممنوعیت استفاده ازآن را در مواد آرایشی را اعلام کرد.
- صورت، دست و هر پوست در معرض آن باید پس از تماس به طور کامل شست‌وشو داده شود.
- در هنگام کار با آن از دست‌کش/لباس محافظ، محافظ چشم و محافظ صورت حتما باید استفاده شود.
- از استشمام بخار و گاز آن باید خوداری کرد.
- فقط در بیرون از منزل یا در محیطی با تهویه مناسب استفاده شود.
- باید از جرقه، شعله و سطوح داغ دور نگه داشته شود (از استعمال سیگار باید خوداری کرد)
- در ظرف حاوی این ماده باید محکم بسته شود.
- در محیط کار با ایزوبوتیل الکل باید حتما تجهیزاتی مانند تهویه، روشنایی و تجهیزات ضد انفجار وجود داشته باشد.
- مطالعه MSDS به کسب اطلاعات بیشتر در زمینه ایمنی و خطرات و شخصات فنی مواد شیمیایی راه گشا خواهد بود.
واردات مواد شیمیایی در پترو کیمیا
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.