هیدروکسید سدیم NaOH یک ماده جامد سفید و بدون بو است که تمایل به جذب رطوبت هوا دارد. معمولا بصورت جامد کریستالی یا محلول 50٪ دیده می شود. این ماده با نام های دیگر مانند سود سوزآور و کاستیک سودا نیز می شناسند. هیدروکسید سدیم در صنایع مختلف از جمله کاغذ سازی، صنایع نظامی، تولید ابریشم، فرآورده های نفتی و رنگ ماربرد دارد. همچنین می تواند در کارهایی مانند پردازش پارچه های پنبه ای، تمیز کردن و پردازش فلزات، پوشش اکسید، آبکاری و استخراج الکترولیتی استفاده شود. در ادامه به بررسی خواص و ویژگی ها، واکنش ها، روش تولید و کاربرد های مختلف این ماده اشاره شده است.
فروش سدیم هیدروکسید
فروش عمده سدیم هیدروکسید صنعتی به صورت پروفرمایی با تضمین کیفیت مطابق با آنالیز ارائه شده از کشور چین. پترو کیمیا به عنوان وارد کننده مواد شیمیایی آماده ارائه هرگونه خدمات در زمینه واردات مواد شیمیایی و فروش پروفرمایی مورد استفاده در صنایع به مشتریان گرامی می باشد.
خرید سدیم هیدروکسید
برای استعلام قیمت سدیم هیدروکسید و اطلاع از نحوه ثبت سفارش با کارشناسان ما در شرکت پترو کیمیا تماس حاصل فرمایید.
مشخصات کاستیک سودا
کریستال های سدیم هیدروکسید قابلیت جذب رطوبت هوا را دارند و قابلیت انحلال آنها در آب بسیار بالاست. محلول هیدروکسید سدیم (سدیم هیدروکساید مایع) بی رنگ است و دانسیته بیشتری نسبت به آب دارد. pH سدیم هیدروکسید برابر 12 است از این رو این ماده باز قوی است. NaOH به شدت سوزآور و خورنده است و به بافت های زنده آسیب جدی وارد می کند. برخی از خواص و ویژگی این ماده را در جدول زیر مشاهده میکنید :
فرمول شیمیایی | NaOH |
جرم مولی | 39.997g/mol |
دمای جوش | 1388C |
دمای ذوب | 318C |
pH | 12 |
دانسیته | 2.13 g/cm3 |
تولید سود سوز آور
هیدروکسید سدیم به صورت صنعتی با استفاده از فرآیند الکترولیتی کلرالکالی سدیم کلراید تولید می شود. رسوبات NaCl عموما خالص هستند و با عمق صد متر در سرتاسر جهان وجود دارند. در این واکنش از طریق الکترولیز محلول آبی کلرید سدیم، گاز کلر و هیدروکسید سدیم و هیدروژن تولید می شود. در ابتدا محلول 50 درصد هیدروکسید سدیم در آب به دست می آید و سپس از طریق پروسه تبخیر و خشک کردن هیدروکسید جامد به دست می آید.
سدیم کلراید از طریق تبخیر آب دریا توسط انرژی خورشیدی نیز تولید می شود که به آن نمک خورشیدی می گویند.
معادله واکنش سدیم هیدروکسید با آب
واکنش این ماده با آب گرمازا بوده و الکترولیز محلول سدیم کلراید غلیظ، گاز کلر، گاز هیدروژن و محلول آبی سدیم هیدروکساید تولید می کند.
2NaCl(aq) 2H2O(l) → H2(g) Cl2(g) 2NaOH(aq)
برای تولید NaOH سه نوع سلول الکترولیتی مورد استفاده قرار می گیرد:
- سلول کاستنر– کلنر
- دیافراگمی نلسون
- سلول غشایی
در سال 2016 تولید جهانی این ماده در حدود 70 میلیون تن بوده است.
کاربردهای کاستیک سودا
این ترکیب شیمیایی در تولید مواد شیمیایی غیر معدنی (28%)، مواد آلی (36%)، تولید کاغذ (22%)، سورفکتانت ها (10%)، آلومنیوم (3%) و نساجی 1% به کار می رود. دسته بندی بالا به صورت کلی، کاربردها و میزان استفاده کاستیک سودا در صنایع مختلف تولید صابون، کاغذ، رنگ، آبکاری و… را نشان می دهد. همچنین در تهیه اسید سولفونیک و اسید فرمیک (خرید اسید فرمیک) نقش کلیدی دارد. در ادامه نگاهی به نحوه عملکرد این ماده در هر صنعت خواهیم داشت.
واردات و فروش پروفرمایی سدیم هیدروکسید در شرکت پترو کیمیا
سدیم هیدروکسید در صابون
دستور العمل اولیه صابون از واکنش بین چربی ها و یک پایه قوی است. فرمول شیمیایی دقیق آن C17H35COO است به همراه یک کاتیون فلزی Na یا K است. صابون ها با توجه به نوع کاتیون فلزی، صابون یا نمک های پتاسیم یا سدیم هستند که به صورت اسیدهای کربوکسیلیک زنجیره بلند مرتب شده اند.
مکانیزم عمل صابون شامل دو مرحله اتصال به مولکول های آب و دیگری اتصال به بقایا است. یک مولکول صابون دارای سر آنیونی آب دوست و دم آب گریز از هیدروکربن است. سر مولکول ها جذب آب و دم آن جذب خاک و چربی می شود و توسط آب دفع می شود.
صابون همچنین یک سورفکتانت است و کشش سطحی آب را کاهش می دهد. سورفکتانت ها خاک و مواد زائد را شل کرده و امولسیون می کنند، آنها را در آب پراکنده کرده و اجازه می دهند تا شستشو داده شوند.
از نظر صنعتی سود سوزآور در تولید صابون بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد. هیدروکسید سدیم در مقایسه با هیدروکسید پتاسیم صابون های با قوام بالاتری را تولید می کند.
صابون سازی فرآیندی نسبتاً ساده است. یک روش استاندارد شامل صابون سازی روغن ها و چربی ها است که به حرارت نیاز دارد. در این روش، چربی ها و روغن ها گرم می شوند و سپس در برابر قلیایی مایع واکنش نشان می دهند. این فرآیند باعث تولید صابون به علاوه آب اضافی و گلیسیرین می شود.
یکی از روش های معمول برای تولید صابون خنثی سازی اسیدهای چرب با مواد قلیایی، کاربرد هیدروکسید سدیم است. هیدروکسید سدیم برای پوست در محصولات آرایشی و بهداشتی برای ایجاد و حفظ pH استفاده می شود. کاربرد این ماده در صنعت صابون سازی به روش این است که ابتدا روغن ها و چربی ها با استفاده از بخار فشار بالا هیدرولیز می شوند. این مرحله چربی ها را به اسیدهای چرب خام و گلیسیرین جدا می کند. بعد، اسیدهای چرب از طریق تقطیر خالص می شوند و سپس توسط یک قلیایی خنثی می شوند، که صابون و آب تولید می کند.
حذف ترکیبات اسیدی از گاز
SO2 ، NOx و سایر آلاینده های گازی است که می تواند اثرات نامطلوبی بر سلامت انسان و بلایای زیست محیطی بگذارند. یکی از مهمترین کاربرد های کاستیک سودا حذف ترکیبات اسیدی از گازهای خروجی کارخانه ها قبل از آزاد شدن است. همچنین از NaOH در خالص سازی بوکسیت جهت تولید آلومنیوم نیز استفاده می شود.
تولید کاغذ
تولید کاغذ از چوب، یکی دیگر از کاربردهای اصلی هیدروکساید سدیم است. در فرآیند کرافت (که معمول ترین فرآیند است)، محلولی شامل سدیم سولفید و کاستیک سودا، به چوب اضافه می شود. اکثر مواد ناخواسته موجود در چوب همانند لگینین با این روش حل می شوند و در نهایت سلولز خالص فیلتر شده باقی می ماند. این سلولز خالص سازی شده پایه تولید کاغذ است.
تولید مواد شیمیایی آلی
از NaOH در تولید مواد شیمیایی آلی نیز استفاده می شود، که مهمترین آن تولید پروپیلن اکسید است. پروپیلن اکسید به نوبه خود در تولید پلی اورتان ها کاربرد دارد. پروپن با گاز کلر در حضور آب واکنش می دهد.
از دیگر کاربردهای این ماده استفاده از آن در تولید سورفکتانت، صابون و سفیدکننده هاست. گاز کلر با ورود به محلول کاستیک سودا باعث به وجود آمدن محلول سدیم هیپوکلریت می شود.
Cl2(g) 2NaOH(aq) → NaCl(aq) NaOCl(aq) H2O
واکنش ها
واکنش گوگرد با سدیم هیدروکسید
از واکنش کاستیک سودا با گوگرد یا سولفور سدیم ترکیباتی چون سدیم تیوسولفات، سولفید و آب مطابق با واکنش زیر تولید می شود. سدیم تیوسولفات برای از بین بردن کلر آب، استخراج طلا و مصارف پزشکی مانند داروهای وریدی ضد مسمومیت با فلزاتی مانند کلسیفلاکسی، سیس پلاتین و سیانید کاربرد دارد.
4S 6NaOH Na2S2O3 2Na2S 3H2O
مخلوط هیدروکسید سدیم و آلومینیوم
2Al 2NaOH 6H2O → 2Na[Al(OH)4] 3H2
واکنش با اسید سولفوریک
محصول واکنش سود با اسید سولفوریک به سدیم سولفات و آب می باشد. سولفات سدیم در فرمولاسیون محصولات آرایشی و بهداشتی مانند صابون ها، شامپو ها و محصولات مراقبت پوستی استفاده می شود.
H2SO4 2NaOH → Na2SO4 2H2O
واکنش هیدروکسید سدیم با کات کبود
در واکنش سدیم هیدروکسید و کات کبود (سولفات مس)، ماده نهایی هیدروکسید مس خواهد بود. ترکیب هیدروکسید مس با محلول آمونیاک محلول Schweizer را تولید می کند. این محلول قابلیت بالایی در انحلال سلولز دارد. این ویژگی باعث شده کاربرد فراوانی در تولید ریون و فیبرهای سلولزی داشته باشد. در آکواریوم های بزرگ از این ماده برای از بین بردن انگل ها بدون آسیب به آبزیان داخل آکواریوم استفاده می شود.
بررسی بازار خرید و فروش:
ارزش بازار خرید سدیم هیدروکسید در سال 2022 رقمی معادل 49.3 میلیارد دلار بوده است که پیش بینی می شود با گسترش ساختمان سازی و نیاز به رنگ و پوشش به عنوان یکی از مصرف کنندگان این ماده و همچنین افزایش حجم درخواست از صنعت خودروسازی برای این محصول، این بازار با رشد قابل توجهی رو برو شود به طوری که طبق پیش بینی ها ارزش مبادلات این بازار تا سال 2027 به 61.1 میلیارد دلار خواهد رسید.
آمریکای شمالی، اروپا و آسیا به ترتیب بزرگترین مصرف کنندگان سدیم هیدروکسید به شمار می آیند. در آسیا چین و هند هر یک به تنهایی حجم درخواست بالایی از NaOH دارند.
ایمنی و خطرات
آزاد شدن NaOH در محیط اطراف تاثیرات مخربی بر جای نخواهد گذاشت. دلیل این امر واکنش سریع این ماده با آب موجود در جو، خاک و محیط اطراف است. یون های سدیم و هیدروکساید در واکنش NaOH با آب آزاد می شوند. این ماده در محصولات شوینده و سفید کننده وجود دارد و در نتیجه احتمال در معرض قرار گرفتن با آن برای همه افراد هست.
اثرات بر روی انسان
سدیم هیدروکساید بسیار خورنده است و موجب سوختگی شدید در تمام بافت ها می شود. استنشاق این ماده در دوزهای پایین باعث تحریک بینی، گلو و سیستم تنفسی می گردد. استنشاق دوزهای بالا می تواند باعث تورم و اسپاسم مجراهای هوایی شود که منجر به از دست رفتن ضربان، التهاب ریه ها و همچنین انباشت مایع در ریه می گردد.
این ماده در صورت بلع باعث استفراغ خود به خودی، درد در ناحیه شکم و قفسه سینه، مشکل در بلع و همچنین خوردگی در تمام اجرای گوارشی، می شود. بر طبق گزارشات در صورت ورود مقدار زیادی از این ماده به بدن انسان، می تواند منجر به مرگ شود.
در برخورد با پوست و چشم NaOH باعث ایجاد سوزش، درد، تحریک و گاهی از دست رفتن بینایی خواهد شد. هنگام کار کردن با این ماده رعایت نکات ایمنی ضروری است. قبل از کار کردن MSDS سدیم هیدروکساید را با دقت مطالعه شود.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.