آشنایی با انواع رزین و کاربردهای رزین

رزین چیست؟ resin در لغت به معنی صمغ است از همین روی برخی از پلیمرهایی که از نظر غلظت و ویسکوزیته به صمغ های طبیعی شباهت دارند رزین نامیده می شوند.

به طور طبیعی صمغ درختان پس از خارج شدن از تنه درخت سفت و خشک میشود. و بنا به ترکیبات ان و نوع درخت رنگ ان متفاوت است .وجود این صمغ بر بدنه درختان به دلیل بوی تندی که دارد باعث جلوگیری از نزدیک شدن حشرات میشود. در گذشته از این ماده برای تولید چسب های دست ساز و اب بندی کردن منافذ قایق ها ،مومیایی کردن اجساد ، تولید لاک،جوهر،عطر،جلاو…استفاده می شد.

رنگ و ظاهر صمغ های طبیعی شفاف تا قهوه ای هستند و میزان کدری و سختی انها متفاوت می باشند. برخی از رزین های طبیعی حاوی ترکیب هپتان که ماده ای اتش گیر و قابل انفجار، هستند.

کهربا یکی از معروف ترین رزین های طبیعی است که بر اثر سخت شدن صمغ گیاهی به دست می اید . این ترکیب که به رنگ طلایی یا به ندرت ابی میباشد در ساخت وسایل تزئینی کاربرد دارد.

انواع رزین

این مواد به دو دسته کلی رزین های طبیعی و رزین های مصنوعی تقسیم می شوند. رزین یا صمغ های طبیعی منبع الهام انسان برای تولید رزینهای مصنوعی بود. برای تولید رزین مصنوعی از مواد شیمیایی مختلفی در فرمولاسیون این مواد استفاده می شود موادی مانند اسید استئاریک، اسید فوماریک، گلیسیرین، اسید های تک عاملی یا دو و چند عاملی مانند اسید تفتالیک ،اکریلیکو مالئیک ،الکل های یک یا چند عاملی مثل :مونو و دی اتیلن گلیکول و مواد شیمیایی دیگر .

رزین های مصنوعی بنا به مواد مختلفی که در فرمولاسیون انها به کار می رود دارای تنوع فراوانی هستند. این مواد ترکیب و خواص نهایی کنترل شده ای دارند.

بیشتر بخوانید: حلال های آلی در صنعت رنگ و پوشش

انواع رزین ها

انواع رزین ها شامل ترموست، ترموپلاست، اپوکسی و پلی استر است که در ادامه به معرفی هر یک از آن ها خواهیم پرداخت.

ترموست

ترموست یا گرما سخت گروهی از پلیمرها هستند که در حضور گرما پیوند های عرضی با واکنش شیمیایی ایجاد شده و باعث می شود وزن مولکولی متوسط افزایش یافته و به حالت یکپارچه صلب تبدیل شود. این دسته پلیمرهایی با خاصیت ترموست می باشند که به شکل مایع در بازار عرضه می شوند. هنگام استفاده از این دسته از ترکیب دیگری به نام هاردنر استفاده میشود که هنگامی که رزین و هاردنر به نسبت معین با هم ترکیب شوند باعث سخت شدن می شود. در این دسته در ساختار شیمیایی عوامل فعالی وجود دارد که باعث ایجاد ساختار شبکه ای سه بعدی می شوند.

دسته ترموست شامل انواع بسیاری مانند : آلکیدی ،پلی استرغیر اشباع، اپوکسی، فنل فرمالدئید، اوره فرمالدئید، اکریلیک و وینیل استر می باشد.

ترموپلاستیک

ترموپلاستیک یا گرما نرم پلیمرهایی هستند که با افزایش دما بدون تغییر شیمیایی به حالت مذاب در می آیند. پلیمرهای ترموپلاستیک قابلیت ذوب و انجماد مکرر دارند و میتوانند به طور مداوم در چرخع ذوب و انجماد قرار گیرند به همین دلیل این مواد قابل بازیافت می باشند.

رزین پلی کربنات و پلی متیل متاکریلات در این گروه قرار میگیرند. از بررسی خواص پلیمر های ترموست و ترموپلاستیک میتوان به مزایا و معایب این پلیمر ها اشاره کرد.

از نظر قدرت مقاومت در برابر درجه حرارت و فشار بالا ترموست ها عملکرد بالاتری نسبت به ترموپلاستیک ها دارند و مقاومت حرارتی و شیمیایی مناسبی دارند و در برابر خزش و اسودگی تنش عملکرد بهتری دارند. اما از نطر کرنش نهایی کم در زمان گسیختگی دارند و در بابر ضربه مقاومت پایینی دارند.

از نظر وزن مولکولی ترموست ها وزن مولکولی کم و دارای ویسکوزیته پایین می باشند و شکل ظاهری آن ها به صورت مایع عرضه می شوند و برای تبدیل این مواد به فرم جامد از رادیکال های ازاد استفاده می شود.

بیشتر بخوانید: آموزش ساخت شمع در خانه

رزین پلی استر

به صورت مایعی که با نسبت معین با هاردنر ترکیب میشود و برای خشک شدن نیازمند طی شدن زمان مشخصی است و بر خلاف اپوکسی لازم است از کوره استفاده شود .برای کم کردن زمان خشک شدن این رزین میواناز کاتالیزور استفاده کرد . نسبت به کار رفته از رزین و هاردنر در کیفیت و دوام محصول ساخته و رنگ ان تاثیر گذار است . این ماده بادوام است و در ساختن مجسمه و تولید سنگ های مصنوعی کاربرد دارد . بخارات رزین پلی استر سمی است و استنشاق ان منجر به مسمومیت میشود لذا لازم است هنگام کار با ان نکات ایمنی رعایت شود . این رزین از اپوکسی ارزان تر میباشند و به صورت عمده در مقادیر و حجم های بالا در بازار عرضه میشوند.

رزین اپوکسی

رزین پلی استر و اپوکسی اغلب دارای کاربردهای هنری میباشند و از انها در ساخت وسایل زیبا و زیور الات استفاده میشود زیرا سمیت کمتری دارد و میتوان در هر فضایی از ان استفاده کرد . از مهمترین دغدغه هایی که هنگام ساخت وسایل هنری با این رزین وجود دارد سفت شدن ان است . این نگرانی با دقت در استفاده از نسبت درست رزین و هاردنر برطرف میشود.

لوازم مورد نیاز

رنگ

می توان با استفاده از انواع رنگ های پودری ،مایه و یا خمیری رزین قبل از قالب ریزی و زمانی که هنوز مایع است رنگ کرد. قالب های متنوعی برای این کار وجود دارد. از انواع قالب هاب مورد استفاده در رزین قالب های سیلیکونی ،قالب های لاتکسی،قالب های پلاستیکی ،قالب های خانگی و … اشاره کرد .

قالب ها

قالب های سیلیکونی بسیار انعطاف پذیر هستن و برای ساختن و قالب چیزی اشیای سه بعدی استفاده میشود . بسیاری از اویز های زینتی النگو های تزئینی و … با استفاده از این قالب ها ساخته میشوند .

در هنگام استفاده از قالب های لاتکسی باید توجه داشت که برخی رزینها در این قالب ها به هاردنر بیشتری نیاز دارند. مایع ظرفشویی در این قالب ها به عنوان جداکننده کاربرد دارد.

علاوه بر قالب های سیلیکونی و لاتکسی میتوان از ظرف پاستیکی ،جا یخی ،ظرف های کوچک و… به عنوان قالب های خانگی استفاده کرد.

روان کننده

یکی دیگر از موادی که هنگام ساخت رزین اشیاء مورد استفاده قرار میگیرند روان کننده ها هستند .قالب ها نرم و منعطف مثل سیلیکونی به روان کننده نیاز ندارند اما برای تسهیل جدا کردن شی رزینی ساخته شده از قالب باید از یک روان کننده استفاده کرد. روغن های آشپزی به عنوان یک روان کننده خوب مورد استفاده قرار میگیرند و میتوان با اسپری کردن به سطح قالب از ان به عنوان یک روان کننده استفاده کرد.

جمع بندی

رزین ها ترکیباتی هستند که به دو صورت طبیعی و مصنوعی وجود دارند که به نوع طبیعی آن صمغ نیز گفته می شوند. انواع مختلفی از آن ها وجود دارد که در این میان رزین اپوکسی و پلی استر به منظور تهیه و تولید کارهای تزئینی مورد استفاده قرار می گیرند. برای کار با این محصولات می توان از وسایلی مانند رنگ، قالب، هاردنر و روان کننده استفاده کرد و در تولید بسیاری از محصولات کاربردی از آن ها استفاده کرد.

پترو کیمیا به عنوان وارد کننده رزین اپوکسی آماده کیفیت کالا را مطابق با آنالیز تضمین مینماید .

بیشتر بخوانید: تولید اسلایم در خانه با ۸ روش ساده