به طور کلی بوتیل استات (Butyl acetate) با نام های دیگر ان-بوتیل استات، بوتیل اتانوات و نرمال بوتیل استات شناخته می شود، یک استر به شکل مایع شفاف و بی رنگ با بویی شیرین شبیه به موز یا سیب است. این ترکیب در دمای اتاق قابل اشتعال است و در بسیاری از میوه ها پیدا می شود و همراه با سایر مواد شیمیایی طعم های خاصی را ایجاد می کند. چگالی این ماده از آب کمتر است به همین دلیل روی آب شناور می ماند، اما دارای بخاراتی سنگین تر از هواست.
از این ترکیب به عنوان طعم دهنده در آب نبات، بستنی، پنیر و محصولات پخته استفاده می شود. همچنین یک حلال با نقطه جوش بالا است و همراه با اتیل استات به عنوان حلال در لاک های ناخن کاربرد دارد. جالب است بدانید سیب های قرمز را معمولا با این ماده طعم دار می کنند.
خواص فیزیکی و شیمیایی:
| نام های دیگر | ان-بوتیل استات، بوتیل اتانوات و نرمال بوتیل استات |
| نام آیوپاک | بوتیل اتانوات |
| فرمول شیمیایی | C6H12O2 |
| جرم مولکولی | 116 گرم |
| نقطه جوش | 126.1ºC |
| نقطه ذوب | 78ºC- |
| نقطه فلش | 22ºC |
| دانسیته | 0.8825 g/cm3 |
| حلالیت در آب | 0.68 گرم در 100 میلی لیتر آب 20 درجه سانتی گراد |
| حلالیت | قابل اختلاط با بسیاری از حلال های آلی مانند الکل ها، استرها و گلیکول ها |
روش تهیه بوتیل استات:
روش رایج تولید این ماده به صورت تجاری، استری کردن بوتانول و اسید استیک است و در ادامه توسط کاتالیزوری از یک اسید قوی مانند اسید سولفوریک آن را گرم می کنند. اگر به جای بوتانول از ایزومر بوتانول استفاده کنید، ایزومر بوتیل استات تشکیل می شود. معادله این واکنش به شرح زیر است:
C2O2H4+ C4OH10+H2SO4 → C6H12O2
کاربردهای بوتیل استات:
این ترکیب آلی کاربردهای متفاوتی در صنایع مختلف مانند طعم دهنده غذا و حلال در تولید لاک، پولیش و جوهر دارد که در ادامه آنها را بررسی خواهیم کرد.
مصارف صنعتی:
رایج ترین کاربرد این ماده به دلیل فرایت کم به عنوان حلال در تولید رنگ و لاک است. همچنین در ساخت چرم مصنوعی، چسب های پلاستیکی، پوشش ها و روکش ها از این ماده بهره می برند.
در داروسازی به عنوان حلال یا عامل استخراج برای پردازش روغن ها و پوشش ها استفاده می شود. به عنوان حلال یا طعم دهنده در لوازم آرایشی و عطر ها، در پارچه ها، چرم ها، محصولات تمیز کننده کاربرد دارد و یک عامل ضد خوردگی است.
رنگ ها:
بوتیل استات به عنوان یک حلال در تولید رنگ ها و لاک ها کاربرد دارد و می تواند یک سطح عالی و مقاوم را ایجاد کند.
سایر کاربردها:
از دیگر کاربردهای این ماده می توان به عنوان روان کننده، واسطه و افزودنی اشاره کرد. در فیلم های عکاسی، پاک کننده های لاک ناخن، لاک ها، عطرها، روغن ها و رزین ها می توان آن را به کار برد. حلال در تولید لاک، چسب و جوهر است. در صنایع مختلف مانند رنگ، لاک، پوشش، لوازم آرایشی، چرم، تمیز کردن و صنایع دارویی نیز از آن استفاده می کنند.
MSDS و نکات ایمنی:
بوتیل استات مایعی بسیار قابل اشتعال است که حتی در دمای اتاق هم شعله ور می شود، پس لازم است پیش از کار با آن نکات ایمنی را مطالعه و رعایت کنید.
- در محیط ها باز یا دارای تهویه مناسب با آن کار کنید.
- هنگام کار از لباس، دستکش و عینک محافظ استفاده کنید.
- استنشاق این ماده باعث سردرد، خواب آلودگی، سوزش دهان، چشم ها، بینی و حالت تهوع می شود. پس از استنشاق از محیط کار خارج شده و هوای تازه تنفس کنید.
- پس از تماس با پوست، آن ناحیه را برای 15 دقیقه با آب فراوان بشویید.
- در صورت بلع، فورا دهان خود را با آب بشویید و مقدار زیادی آب بنوشید.
- این ترکیب را دور از نور خورشید، گرما، اسید های قوی و عوامل اکسید کننده نگهداری کنید.
- از سیگار کشیدن در حضور این ماده بپرهیزید.
- بهترین مکان برای نگهداری آن در ظروف در بسته و در محیطی خشک، خنک و دارای تهویه مناسب است.
- برای خاموش کردن آتش ناشی از آن از کربن دی اکسید، اسپری آب، فوم الکل مقاوم مواد شیمیایی خشک استفاده کنید.
در زمان حمل و نقل و نگهداری این ماده باید جوانب احتیاط را رعایت کنید و از ورود این ترکیب به فاضلاب ها و آبراه ها جلوگیری کنید. با رعایت نکات ایمنی خطرات ناشی از کار با آن را کاهش دهید.
جمع بندی:
بوتیل استات یک ترکیب آلی با فراریت کم است که به شکل مایع شفاف با بو شیرین است. این ماده را از بوتانول و اسید استیک در حضور کاتالیزور که یک اسید قوی است، می سازند. این ترکیب به عنوان طعم دهنده و حلال در صنایع مختلف کاربرد های بسیاری دارد.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.