ادتا در پزشکی به عنوان دارو برای درمان بیماریهایی مانند مسمومیت با سرب ، کلسیم بالای خون و غیره مورد استفاده قرار می گیرد که به صورت تزریق داخل وریدی یا عضله ای تجویز می شود. اتیلن دی آمین تترا استیک اسید یا ادتا در دو نوع ادتا 2 سدیم و ادتا 4 سدیم به عنوان یک لیگاند شش دندانه کاربردها متنوعی از جمله در پزشکی برای درمان ناراحتی های قلبی ، مسمویت با سرب، هایپر کلسمی و همچنین در دندان پزشکی برای درمان ریشه دندان کاربرد دارد .
کاربرد ادتا در پزشکی در صورت تزریق وریدی
تزریق داخل وریدی این دارو برای درمان مسمومیت با سرب و آسیب مغزی ناشی از مسمومیت با سرب استفاده می شود. علاوه بر این برای درمان مسمومیت توسط مواد رادیواکتیو مانند پلوتونیوم ، توریم ، اورانیوم و استرانسیم نیز کاربرد دارد.
سدیم ادتا همچنین به صورت وریدی برای بیماری های قلب و رگ های خونی از جمله ضربان قلب نامنظم به دلیل قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی به نام گلیکوزیدهای قلبی ، تصلب شرایین ، درد قفسه سینه (آنژین) ، فشار خون بالا ، کلسترول بالا ، سکته مغزی و سکته قلبی استفاده می شود .
سایر کاربردهای داخل وریدی شامل درمان سرطان ، آرتریت روماتوئید ، آرتروز ، بیماری چشمی به نام تحلیل رفتن ماکولا ، دیابت ، بیماری آلزایمر ، مولتیپل اسکلروزیس ، بیماری پارکینسون و بیماری های پوستی از جمله اسکلرودرمی و پسوریازیس است.
کاربردها در تزریق به عضله
- ادتا در عضله برای مسمومیت با سرب و آسیب مغزی مرتبط استفاده می شود. همچنین گاهی اوقات به عنوان پمادی برای تحریکات پوستی تولید شده توسط فلزاتی مانند کروم ، نیکل و مس استفاده می شود.
- قطره های چشمی حاوی این ماده برای درمان رسوبات کلسیم در چشم استفاده می شود.
- در فرایند ساخت ، از ادتا برای بهبود ثبات برخی از محصولات دارویی استفاده می شود. این ماده همچنین در برخی لوله های جمع آوری خون مورد استفاده در آزمایشگاه های پزشکی استفاده می شود.
ادتا در درمان بیماری ها چگونه عمل می کند؟
EDTA ماده شیمیایی است که مواد معدنی و فلزاتی مانند کروم ، آهن ، سرب ، جیوه ، مس ، آلومینیوم ، نیکل ، روی ، کلسیم ، کبالت ، منگنز و منیزیم را متصل و نگه می دارد (کلات ها). ای فلزات وقتی مقید شوند ، هیچ تأثیری روی بدن ندارند و از بدن خارج می شوند.
درمان مسمومیت با سرب
تزریق ادتا در رگ یا عضله برای درمان مسمومیت با سرب و آسیب مغزی ناشی از قرار گرفتن در معرض سرب موثر است. یک نوع خاص از این ماده (شکل دی سدیم کلسیم) توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) برای این موارد تأیید شده است. درمان با دی سدیم کلسیم ادتا علائمی مانند درد شکم ، خستگی ، یبوست و از دست دادن اشتها را بهبود می بخشد. به نظر می رسد همچنین به کاهش سرعت کلیه در افرادی که مسمومیت طولانی مدت با سرب داشته اند کمک می کند. با این حال ، به نظر نمی رسد این دارو برای تشخیص مسمومیت با سرب موثر باشد.
بیشتر بخوانید: آشنایی با ویتامین های مورد نیاز بدن
درمان مشکلات ریتم قلب
فرم دی سدیم ادتا توسط FDA برای درمان مشکلات ریتم قلب تأیید شده است ، اما ارائه دهندگان خدمات بهداشتی معمولاً سایر روش های درمانی مانند لیدوکائین یا فنی توئین (دیلانتین) را ترجیح می دهند. این روش های درمانی ایمن تر وموثرتر ارزیابی می شوند.
درمان اضطراری سطوح بالای کلسیم (هایپرکلسمی)
اگرچه فرم ادتا دو سدیم توسط FDA برای این استفاده تأیید شده است ، اما ارائه دهندگان خدمات بهداشتی معمولاً روشهای درمانی دیگری را ترجیح می دهند كه احتمال بروز عوارض كلیوی در آنها كمتر است.
پس از آماده سازی مناسب چشم ، با استفاده از فرم ادتا 2 سدیم می توان رسوبات کلسیم را در چشم پاک کرد و بینایی را بهبود بخشید.
کاربرد در درمان سایر بیماری ها
برای ارزیابی اثربخشی EDTA برای این موارد ، شواهد بیشتری لازم است:
- مسمومیت توسط محصولات رادیواکتیو
- بیماری ویلسون
- تصلب شرایین
- کلسترول بالا
- فشار خون بالا
- سرطان
- آرتروز
- مشکلات بینایی
- دیابت
- بیماری آلزایمر
- بیماری پارکینسون
- درد قفسه سینه (آنژین)
عوارض جانبی ادتا در پزشکی و ایمنی
- EDTA در صورت استفاده به عنوان داروی تجویز شده ، قطره چشمی و مقادیر کم به عنوان ماده نگهدارنده در غذاها ، بی خطر است.
- می تواند باعث گرفتگی شکم ، حالت تهوع ، استفراغ ، اسهال ، سردرد ، فشار خون پایین ، مشکلات پوستی و تب شود.
- ممکن است بیماری کبدی را بدتر کند. اگر بیماری کبدی دارید از استفاده از این ماده خودداری کنید.
هشدارها و احتیاط های ویژه
هر ماده ای که به عنوان دارو مورد استفاده قرار میگیرد، عوارض و محدودیت هایی برای مصرف دارد ، این شرایط و محدودیت ها را درادامه می توانید ببینید :
بارداری و شیردهی
به نظر می رسد در مقادیر غذایی بی خطر است. ایمنی مقادیر بیشتر ناشناخته است.
آسم
محلول های نبولایزر حاوی ادتا 2 سدیم به عنوان ماده نگهدارنده می تواند باعث تنگ شدن لوله های تنفسی در برخی از افراد مبتلا به آسم شود. اندازه دوز میزان محدود شدن را تعیین می کند.
مشکلات ریتم قلب
ممکن است مشکلات ریتم قلب را بدتر کند.
دیابت
ممکن است در کنترل قند خون تداخل ایجاد کند زیرا می تواند با انسولین تداخل کند.
سطح پایین کلسیم در خون (هیپوکلسمی)
می تواند سطح کلسیم سرم را کاهش دهد و باعث کاهش هیپوکلسمی شود.
منیزیم یا پتاسیم کم در خون
ادتا می تواند با پتاسیم متصل شود و مقدار پتاسیم خارج شده در ادرار را افزایش دهد. این ممکن است باعث پایین آمدن سطح پتاسیم شود ، به خصوص در افرادی که از ابتدا سطح کمی دارند. اگر این مشکل را دارید ، از مصرف این ماده خودداری کنید.
مشکلات کبدی و هپاتیت
ممکن است بیماری کبدی را بدتر کند. اگر بیماری کبدی دارید از استفاده از آن خودداری کنید.
مشکلات کلیوی
این لیگان می تواند به کلیه آسیب برساند و ممکن است بیماری کلیه را بدتر کند. دوزهای مصرفی باید در بیماران مبتلا به بیماری کلیوی کاهش یابد. اگر بیماری شدید کلیه یا نارسایی کلیه دارید از مصرف ادتا خودداری کنید.
تشنج (صرع)
این نگرانی وجود دارد که ممکن است مصرف ادتا در پزشکی خطر تشنج را در افراد مبتلا به صرع یا افرادی که تمایل به تشنج دارند افزایش دهد. ادتا می تواند باعث کاهش شدید سطح کلسیم در خون شود و این می تواند باعث تشنج شود.
بیشتر بخوانید: چگونه صابون ویروس کرونا را از بین می برد؟
