زیبایی و آراستگی ناخن ها از گذشته تا به امروز مورد توجه بوده و هست. یکی از راه های افزایش این زیبایی، استفاده از لاک های ناخن است که در رنگ ها و طرح های گوناگون وجود دارند. اما پاک کردن این محصولات با یک حلال مناسب یکی از دغدغه های اصلی تولیدکنندگان و مصرف کنندگان است. برای سالیان سال تنها دو حلال استون و اتیل استات برای پاک کردن لاک ناخن وجود داشت؛ اما اخیرا مجموعه ای از پاک کننده های جدید روانه بازار شدند که پروپیلن کربنات یکی از آنها است. در ادامه به بررسی کاربرد پروپیلن کربنات در لاک پاک کن ها خواهیم پرداخت.
پروپیلن کربنات چیست؟
این ماده به طور کلی یک ترکیب آلی با فرمول C4H6O3 که یک استر کربنات حلقوی مشتقی از پروپیلن گلیکول است. این ترکیب به صورت مایعی بی رنگ و بی بو، به عنوان یک حلال قطبی کاربرد دارد.
این ماده به عنوان یک حلال برای حذف کربن دی اکسید و سولفید هیدروژن در تصفیه گاز طبیعی کاربرد دارد. همچنین به عنوان یک حلال روغن، عامل استخراج الفین ها و آروماتیک ها مورد استفاده قرار می گیرد.
کاربرد پروپیلن کربنات در صنعت لوازم آرایشی و بهداشتی:
این ماده ترکیبی خورنده نیست و می توان از آن به عنوان حلال در لوازم آرایشی و بهداشتی مانند رژ لب، محصولات پاک کننده پوست، سایه چشم و ریمل استفاده کرد. این ترکیب به صورت مایعی بی رنگ، بی بو و غیر خورنده است؛ به همین دلیل یک حلال مناسب برای این صنعت به حساب می آید.
کاربرد پروپیلن کربنات در لاک پاک کن ها:
به طور کلی برای پاک کردن لاک ناخن های انگشتان دست ها و پاها از حلال های آلی که با آب رقیق می شوند، بهره می برند. این حلال های آلی شامل استون، متیل اتیل کتون، استونیتریل، اتیل استات و بوتیل استات هستند؛ که ترکیباتی فرار، قابل اشتعال، سمی و مضر به حساب می آیند. البته این ترکیبات را به تنهایی برای این منظور نمی توان به کار برد، به همین دلیل از فرمولاسیون ویژه ای برای ساخت لاک پاک کن ها بهره می برند.
فرمولاسیون لاک پاک کن:
بر طبق تحقیقات مخلوطی از پروپیلن کربنات، پروپیلن گلیکول و دی متیل ایزوسورباید و گاهی اوقات دی متیل سولفوکسید، یک پاک کننده لاک ناخن بسیار موثر و قوی است. این مخلوط فرار، قابل اشتعال و سمی نیست. مزیت دیگر این مخلوط این است که زیست تخریب پذیر و ضد حساسیت است و به ناخن ها و کوتیکول ها آسیب وارد نمی رساند.
برخی تصورات مبنی بر این است که دی متیل ایزوسورباید به عنوان یک کاتالیزور عمل می کند تا دو ماده ی دیگر، برای هر لاک ناخنی موثر واقع شوند. افزودن دی متیل سولفوکسید به مخلوط بالا سرعت حل شدن لاک ناخن، به ویژه در لاک های بر پایه پلیمر اکریلیک، را افزایش می دهد.
مقادیر هر ماده در فرمول لاک پاک کن:
در مخلوط اشاره شده پروپیلن کربنات و پروپیلن گلیکول با یکدیگر حداقل 40 درصد وزنی مخلوط را تشکیل می دهند. آب به عنوان یک رقیق کننده 5 تا 30 درصد وزنی مخلوط را به خود اختصاص می دهد. در ادامه برای بهبود رنگ و عطر این مخلوط 0.05 تا 1 درصد وزنی عطر و 0.01 تا 0.1 درصد وزنی رنگ به آن اضافه می کنند. در برخی از ترکیبات هم از آلوئه ورا به عنوان مرطوب کننده بهره می برند که به بهبود کوتیکول آسیب دیده یا تحریک شده کمک می کند. به صورت کلی مرجع ترین مخلوط شامل 50 تا 90 درصد وزنی پروپیلن کربنات، 4 تا 35 درصد وزنی پروپیلن گلیکول، 1 تا 30 درصد وزنی دی متیل ایزوسورباید است.
فرمول تجاری لاک پاک کن ها:
فرمول تجاری ترجیحی معمولی شامل 50 تا 80 درصد وزنی پروپیلن کربنات، 5 تا 30 درصد وزنی پروپیلن گلیکول، 1 تا 25 درصد وزنی دی متیل ایزوسورباید، 0.05 تا 1 درصد وزنی عطر، 0.01 تا 0.1 درصد وزنی و 5 تا 30 درصد وزنی آب است. تولیدکنندگان برای کیفیت محصولات و صرفه اقتصادی از این درصدها پیروی می کنند.
فواید و مضرات:
در ادامه به بررسی معایب و مزایای حلال های جدید یا در واقع حلال های جایگزین استون و اتیل استات خواهیم پرداخت.
فواید حلال های جدید:
این ترکیبات نسبت به استون بوی کمتری دارند و به دلیل فراریت پایین، دیرتر تبخیر می شوند. از سوی دیگر این ترکیبات سازگاری بیشتری با پوست دارند و آسیب و تحریکات آن را به حداقل می رسانند. همچنین برخی از این حلال های جدید از منابع غیر نفتی تولید می شوند و به آسانی تجزیه می شوند، به همین دلیل با محیط زیست سازگاری بیشتری دارند.
فواید پروپیلن کربنات:
از جمله فواید این ماده می توان به سرعت تبخیر و سمیت پایین، بهبود روانکاری، پایداری شیمیایی و خواص ویسکوزیته عالی آن اشاره کرد. این دلایل باعث کاربرد پروپیلن کربنات در لاک پاک کن ها شده است.
معایب:
حلال های جدید کمترین کارایی را دارند. استون یکی از موثرترین حلال های موجود است که سرعت بالایی در حل کردن لاک ها دارد. اما در کنار لاک، چربی طبیعی پوست را نیز با خود حل و به ناخن و پوست اطراف آن آسیب وارد می کند.
حلال های جدید ملایم تر هستند اما به زمان بیشتری برای حل کردن احتیاج دارند.
جمع بندی:
در این مقاله به بررسی کاربرد پروپیلن کربنات در لاک پاک کن ها پرداختیم. این ترکیب به عنوان یک حلال ملایم در صنعت لوازم آرایشی و بهداشتی مصارف گوناگونی دارد. این ماده یک حلال مهم و موثر با فراریت و سمیت پایین است که در فرمولاسیون جدید لاک پاک کن ها حضور دارد.
